Để lại thừa kế của người có tài sản theo hình thức lập di chúc đã trở nên ngày càng phổ biến. Xã hội không còn tư tưởng trọng nam khinh nữ. Quyền bình đẳng của con trai và con gái được Pháp luật bảo hộ. Dưới sự tác động của đời sống kinh tế xã hội. Tư tưởng các chị, em gái trong một gia đình cũng không còn chịu thua thiệt hay nói một cách dân giã là lép vế với các anh, em trai của mình.
Sự cần thiết của việc lập di chúc
Sẽ rất ít gia đình mà anh chị em nhường nhịn nhau khi chia tài sản của bố mẹ. Thậm chí dù có di chúc thì vẫn có thể phát sinh tranh chấp. Do vậy, việc lập di chúc để lại tài sản của người có tài sản là vấn đề cấp thiết. Tuy nhiên, thế nào cho đầy đủ, đúng quy định của Pháp luật thì không phải ai cũng biết.
Theo quy định tại Điều 631 của Bộ Luật Dân sự về Quyền thừa kế của cá nhân: “Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật” và Điều 646 của Bộ Luật Dân sự quy định về Di chúc: “di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết”.
Quyền của người để lại di sản
Công nhận của Pháp luật về quyền để lại tài sản của mình sau khi chết. Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định các trường hợp hạn chế.
Theo quy định tại Điều 669 của Bộ Luật Dân sự về Người thừa kế không phụ thuộc vào ý chí người chết: “Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:
- Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
- Con đã thành niên mà không có khả năng lao động.”
Căn cứ quy định tại Điều 669 của Bộ Luật Dân sự: con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng hoặc con đã thành niên của người để lại di sản cho dù không được người để lại di sản cho hưởng thừa kế thì vẫn được hưởng di sản trừ khi những người này có văn bản từ chối nhận di sản hoặc có những hành vi ngược đãi, xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của người để lại di sản, những người cùng hàng thừa kế khác hoặc đã bị kết án về các hành vi này.
Các hình thức
Về hình thức của di chúc, bằng văn bản hoặc bằng lời nói. Tuy nhiên, việc lập di chúc miệng phải có điều kiện nhất định và cuối cùng vẫn phải được thể hiện bằng văn bản, cụ thể:
Theo quy định tại Điều 651 của Bộ Luật Dân sự: “1. Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng;
2. Sau ba tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng bị hủy bỏ.”
Và theo Khoản 5- Điều 652 của Bộ Luật Dân sự: “di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng, chứng thực”.
Theo quy định tại Điều 650 của Bộ Luật Dân sự về di chúc bằng văn bản:
- Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng;
- Di chúc bằng văn bản có người làm chứng;
- Di chúc bằng văn bản có công chứng;
- Di chúc bằng văn bản có chứng thực.”
Những lưu ý
Căn cứ theo các quy định nêu trên, để đảm bảo tính hợp pháp, tránh những tranh chấp có thể phát sinh sau này. Người để lại di sản cần lập di chúc bằng văn bản, di chúc nên có người làm chứng hoặc được công chứng, chứng thực.
Trên đây là một số nội dung liên quan đến việc để lại tài sản theo quy định của Pháp luật. Nếu có vấn đề cần làm rõ, quý khách hàng có thể liên hệ với Hội luật sư Hà Nội theo số điện thoại 1900.6227 hoặc số Hotline 0906.238.583.